بهمن ماه
حدود 50 درصد از مواد متشکله ژله روایال یا ژله شاهانه مواد پروتئینی است 15 درصد آن انواع چربیها و 20 درصد ش را قند تشکیل میدهند . بقیه اش از اسیدهائی هستند که هنوز ناشناخته مانده اند . در ژله روایال انواع ویتامینها و مواد کانی که برای رشد طبیعی لاروها لازم هستند وجود دارند .هر گاه سوراخ پرواز کندو سراسری باشد و بموقع یعنی در مهر ماه یک صفحه نایلونی و یا بهتر یک تخته سه لا در کف کندو گذاشته شده باشد حالا با بیرون کشیدن آن از داخل کندو و تمام تاریخ زندگی زمستانی جمعیت را می توان به راحتی خوانده و از وضع کندویش آگاه شد . بدون اینکه نیازی به باز کردن کندو باشد :
1- بادیدن زنبور های مرده در روی تخته از ضعف و یا قدرت جمعیت آگاه شد.
2-آخرین نقطه ای که مومها ی ریز ریز شده ریخته اند محلی است که زنبورها هم اکنون در ان نقطه اقامت دارند.
3-مقدار موم ریز ریز شده نشان دهنده مقدار غذائی است که زنبورها تا کنون خورده اند هر چه بیشتر باشد جمعیت غذای بیشتری مصرف نموده و چه بسا به تغذیه فوری نیاز داشته باشد.در این وضع یک الی 2 کیلو خمیر شیرین روی یک صفحه نایلونگذاشته و درست همانجائی که زنبور ها هستند روی قابها میگذارند نایلون نباید تمام قابها را بپوشاند تا زنبور ها امکان دسترسی به خمیر شیرین داشته باشند . جمعیت آنرا در مدتی حدود 2 الی 3 هفته می خورد. بعداز آن می توان جمعیت را باشربت و یا شان عسل نسبتا گرم شده تغذیه نمود .
4-پیدا شدن زیاد شکر ک نشان آنست که جمعیت تشنه است و به آب نیاز دارد .5- دیدن جسد ملکه زنبور دار را از بی ملکه بودن آگاه می نماید . در این زمان از سال و در این حال 2 کار می توان کرد :
الف-اگر ملکه هائی ذخیره شده باشند یکی از آنها را در قفسه گذاشته در اختیار جمعیت قرار داد.
ب-در اولین فرصت جمعیت را با یک جمعیت دیگر متحد کرد.
6-پیدا شدن جسد زنبورهای نر روی تخته می تواند نشان دهنده یکی از این دو وضع باشد
الف-نطفه موجود در کیسه ذخیره نطفه ملکه تمام شده و وی بناچار تخم نر می گذارد . در این صورت ملکه باید هر چه زودتر حذف و وسیله یک ملکه جفتگیری کرده جوان با استفاده از روش بهاری جانشین گردد.
ب-ملکه مدتها ست مرده و کارگران تخمگذاری میکنند.چنین جمعیتی معمولا دیگر قابل بهره برداری نیست و بمحض گرم شدن هوا باید آنهارا از بین برد بدین طریق که کندو را بفاصله حدود 100 متر برده و از از زنبور ها خالی نموده در نقطه ای که سابقا همین کندو قرار داشت کندوئی نگذاشت تا زنبورها ی جمعیت نر جائی برای اقامت پیدا نکرده و کاملا متفرق گردند و از بین بروند و زنبور دار هم از شرشان راحت شود اگر در هوای نسبتا ملایم جلو سوراخ پرواز زنبورها سرگردان اینطرف و آنطرف بدوند و نتوانند پرواز کنند احتمالا مبتلا بودن جمعیت به بیماری نوزما nosemaوجود دارد برسی زیاد تر در ازمایشگاهی لازم است و یا زنبور دار می تواند از راه تشخیص این بیماری در فصل بیماریها و آفات زنبور عسل ((قسمت نوزما طرز تشخیص بدون میکروسکوپ ))استفاده کند . بمحض بالا رفتن گرما هوای از 8 درجه در سایه (در نیمه اول این ماه پیش از باز شدن خوشه های زمستانی جمعیت)بسرعت و مثل ماههای قبل پرواز دفع مدفوع انجام میگیرد . چنانچه زنبورهای بعضی از جمعیتها کندویشان را ترک ننمایند معمولا جای نگرانی نباید باشد .آنها قبلا این کار را انجام داده و دیگر نیازی به آن ندارند. در بهمن ماه اگر روی تخته پرواز زنبورهائی در حال آوردن گرده گل به کندو دیده شوند علامت آنست که ملکه آن جمعیت در حال تخمگذاری است و این کار را مدتی است که شروع نموده. این موضوع مهمی است که زنبور دار باید همیشه در زنبور داری یادش باشد.پس از پایان یافتن پرواز دفع مدفوع . هنگام غروب همانروز زنبوردار برسی خوبی از وضع داخلی جمعیتها می تواند انجام دهد . به صورت زیر
1-با گذاشتن و چسباندنگوش به یکی از دیواره های کندو . شنیدن صدائی آرام معرف سلامت و رضایت جمعیت است.
2-اگر از راه سوراخ پرواز بداخل کندو کمی فوت شود و یا به دیواره کندو ضربه ای نسبتا ملایم با پشت انگشتان وارد گردد شنیدن صدای کوتاه از زنبور ها علامت سالم بودن آنهااست.
3-در صورت دیده شدن تعدادی زنبور سرگردان که روی تخته پرواز بی هدف به اینطرف و آنطرف می روند باید گوش به دیواره کندو چسباند . هر گاه صدای گریه زنبورها شنیده شد آن جمعیت معمولا ملکه ندارد . به چنین جمعیتی باید یک ملکه داد و یا آنکه وی را با جمعیت دیگر متحد کرد
از وزن کردن هر 2 هفته یکبار غفلت نگردد که خود کلید کلی از معما ها در شغل زنبورداری است . مطالعه کتب مفید زنبور داری در این ماه هم ممکن است چه هنوز کار های وقت گیر و پر مشغله زنبور داری شروع نشده . گواینکه مطالعه درعین شدت کار هم برای زنبور دار ممکن است چون مطالعه نوعی تفریح است نه نوعی کار .
در بهمن ماه یک کنتورل دقیق وسایل کار لازم است. همه ابزار کارها باید تمیز و شسته و آماده شروع فعالیت دوباره باشند. برای اینکه در هنگام شدت کار زنبور دار دائم دنبال آنها نگردد باید این شعار را در زندگی زنبور داریش همیشه مد نظر داشته باشد.
((یک جا برای هر یک از ابزار ها و هر یک از ابزارها بجای خودشان)).
