روش تنگ و زمستانی کردن کندوهای زنبور عسل
با خنک شدن هوا زنبورهای عسل کم کم دور هم جمع می شوند تا به تدریج خوشه زمستانیشان را تشکیل دهند به طوری که شان های خارجی اغلب خالی و بی زنبور عسل می گردند . این خود علامت آن است که زمان تنگ و زمستانی کردن کندوها سر رسیده و زنبور دار باید هر چه زودتر به این کار مهم برسد .
زنبور دار نخست به تمیز کردن تمام محفظه داخلی کندو و برداشتن موم ها و بره موم هایی را که زنبورها در جریان سال به کف دیواره ها و سقف کندو چسبانده اند می پردازد. پس از تمیز کردن کامل و با در نظر گرفتن قانون زمستانی کردن کندوها آنها را تنگ می کند.
تنگ کردن یعنی برداشتن قاب های اضافی از کندو و کم حجم کردن فضای داخلی آن با این هدف که گرم کردنش در زمستان برای زنبورها آسان گردد. قانون زمستانی کردن کندو عبارتست از ( تمام شان های پر از زنبور عسل به اضافه یک شان عسل بدون زنبور در سمت راست و یک شان عسل بدون زنبور سمت چپ ) .با این حساب اگر در کندویی زنبورهایش روی 6 شان نشسته باشد باید آن را با 8 شان زمستانی کرد. فضای خالی باقی مانده را با یک تخته که به کف کندو برسد از قسمت پر از زنبور عسل جدا کرده و داخل فضای خالی هم کاغذهای روزنامه مچاله شده می ریزند. هرگاه جمعیت قوی بوده و هر10 قاب را کاملا پر کرده باشد دیگر تنگ کردن آن لزومی ندارد. برای زمستانی کردنش روی قاب ها پارچه کتان دولا و روی آن نیز مقداری روزنامه می گذارند تا زنبورها بتوانند زمستان را گرم و سالم بگذرانند. هرگز از ورقه نایلونی برای این منظور نباید استفاده کرد چون مانع خروج بخار و باعث تشکیل قطرات آب در سطح داخلی نایلون می گردد. این قطرات روی شان ها چکیده و باعث کپک زدگی آنها در جریان زمستان می شوند.
در مناطقی که هوای زمستانی در وسط زمستان ناگهان گرم و پس از مدتی دوباره سرد می شود زمستانی کردن جمعیت ها در کندوهای دو طبقه ای توصیه می گردد به این طریق که جمعیت در طبقه بالا زمستان را بگذراند و طبقه پایین خالی باشد. در استان های شمالی ایران یعنی گیلان و مازندران و گرگان خیلی از سال ها همین حالت پیش می آید. هوای سرد زمستانی این نقاط در بهمن ماه با شروع باد گرم منطقه ای گرم می شود. به طوری که اغلب شکوفه های درختان گوجه و گل بیدمشک باز می گردند. پس از 10 الی 15 روز هوا دوباره سرد شده و برف منطقه را می پوشاند. این وضع صدمه شدیدی به جمعیتی که ملکه شان به اتکاء گرمی هوا به تصور مداوم بودنش تخمگذاری را شروع کرده بود می زند. چه در این مدت تعداد زیادی از تخم ها تبدیل به لارو سرباز و حتی سربسته شده و به وسیله انبوهی از زنبورها که در سطح شان ها و بالای سلول های لاروها هستند تغذیه می شوند. سرمای بعدی آنها را دوباره به خوشه زمستانی می فرستد. در نتیجه لاروها بدون غذا و بدون امکان گرم شدن مانده از سرما می میرند و لاروها داخل سلول های شان ها پس از مدتی کوتاه متعفن گشته جمعیت را سخت ناراحت می کند.
برای احتراز از این صدمات زمستان گذرانی جمعیت ها در کندوهای دو طبقه به طریقی که در بالا گفته شده پیشنهاد شده است چون گرم و سرد شدن های ناگهانی هوا در آن کمتر اثر دارد تا کندوهای یک طبقه و ناراحتی هایش هم از این لحاظ با تفاوت زیاد خیلی کمتراست. در طبقه پایین تنها یک شان خالی باید آویزان کرد تا زنبورها برای بالا رفتن از آن به عنوان نردبان استفاده کنند.
