تلقیح مصنوعی ملکه زنبور عسل
تلقیح مصنوعی ملکه زنبور عسل
این تکنیک هر روز بیشتر از روز قبل اهمیت و برتری خود رانسبت به بقیهٔ روش ها نشان می دهد. تلقیح مصنوعی ملکه سالهاست که در نقاط مختلف دنیا مورد بررسی و تحقیق واقع شده و به هیچ وجه روشی بهتر از آن به منظور کنترل باروری ملکهٔ زنبور عسل پیشنهاد نشده است.و اصلاح نژاد ملکهٔ زنبور عسل ،آن هم در زمانی کوتاه بجز ازطريق تلقيح مصنوعی محال میباشد و نتيجهٔ مطلوبی در بر نخواهد داشت.
ما با استفاده از اين تکنيک میتوانيم علاوه بر فعالیت در زمینهٔ اصلاح نژاد ملکهٔ زنبورعسل درزمینهٔ تلاقی ژنتیکی هم فعالیت وسیعی داشته باشيم . که با توجه به کار و تحقیقی ۷۰ تا ۸۰ ساله از سوی محققین و پرورش دهندگان زنبور عسل در این زمینه ، امتیازات برجستهٔ آن بر همگان آشکار می باشد.
تحقیقات نشان داده است که به هیچ وجه عملکرد یک ملکهٔ تلقیح شده در شرایط خوب ، کمتر از یک ملکه که بصورت طبیعی بارور شده باشد نبوده ، بلکه در شرایطی که ملکه اصلاح نژاد شده باشد توانایی بيشتری از خود نشان میدهد .ولی فعالیت با شدت بیشتر از حد طبیعی و همچنین دریافت بیش از حدّ گاز CO2 موجب کوتاه شدن طول عمر ملکه های تلقیحی خواهد شد.

راهنمایی کاربردی: از این طریق سعی بر آن داریم که شما علاقه مندان را گام به گام و دقیق در تکنیک تلقیح مصنوعی ملکهٔ زنبور عسل یاری دهیم .
*زنبورها ی نر و ملکهٔ زنبور عسل :
برای جمع آوری اسپرم باید از زنبورهای نری که کاملا” بالغ بوده و در شرایط عالی پرورش یافته اند استفاده شود.
وقتی زنبورهای نر از توليد بالای اسپرم برخوردار می باشند که ، در دوران لاروی وبعد از آن شرایط پرستاری و پرورشی وهمینطور شرایط دمایی مناسبی را پشت سر گذاشته باشند و حداقل ۱۲ تا ۱۶ روز از تولد آنها گذشته باشد.
ملکه ها در سن ۶ تا ۸ روزگی (بعد از تولد) بهترین شرایط تلقیح پذیری را دارند. تلقیح کردن قبل ازآن به دلیل بالغ نبودن منجر به تلفات خواهد شد . و بعد از ۱۲ روزگی هم در سیستم دریافت و ذخیرهٔ اسپرم آنها اختلال بوجود می آید و اسپرم کافی دریافت نخواهند کرد. برنامه ریزی دقیق به منظور داشتن ملکهٔ بالغ وهم زمان منبع اسپرم مناسب در امر تلقیح مصنوعی از اهمیت بالایی برخوردار است.
* بیهوش کردن ملکه:
ملکه باید در حالت تلقیح کاملا” بیهوش باشد. گاز CO2 که قبلا” میزان خروج آن بوسیلهٔ گذرانیدن گاز از داخل مخزن آب ، کنترل شده است ، را به داخل شلنگی که به انتهای نگهدارندهٔ ملکه متصل می باشد هدایت می شود که بعد از گذشته ۲۰ ثانیه ملکهٔ داخل نگهدارنده را آرام و قدری بعد کاملا” بیهوش خواهد کرد.
رسانیدن ۳ تا ۵ دقیقه گاز CO2 به ملکه ها باعث رشد و آماده سازی دستگاه تناسلی ملکه ها به منظور دريافت اسپرم و بعد از آن شروع زود رسِ تخمگذاری آنها خواهد شد . چنانچه تلقیح کننده از سرعت و عملکرد بالایی برخوردار باشد و ملکه ها در حین تلقیح کمتر از ۲ دقیقه گاز دریافت کنند، و بعد از۵ روز شروع به تخمگذاری نکرده باشند ما می توانیم با دادن مجدد ۴ دقیقه گازCO2 ملکه ها را وادار به تخمگذاری کنیم .ولی به صورت معمول استعمال ۵ دقیقه گاز یک روز قبل از تلقیح ، و گازی که درحین تلقیح دریافت میکند کافی می باشد.
ما می توانیم تعداد زیادی ملکه را در داخل قفسک یک روز قبل از تلقیح در داخل یک سطل قرار داده و با قراردادن شلنگ کپسول گاز CO 2 در داخل آن و پوشیدن درب ظرف با یک حولهٔ زخیم همگی ملکه ها را یکباره به مدت ۵ دقیقه گاز دهیم . ولی در گازدهی به ملکه ها نباید زیادِ روی کرد که باعث کوتاه شدن طول عمر آنان خواهد شد.
*جمع آوری اسپرم از زنبور نر :
جمع آوری اسپرم از زنبورهای نر بالغ و سالم مشکل آنچنانی به همراه نخواهد داشت . بيرون آوردن دستگاه تناسلی زنبور نر و جمع آوری کردن اسپرم از آن میتواند بدونه استفاده از مواد شمیایی و با کمک دست صورت پذیرد . که از طریق چرخانيدن و فشار آوردن منظم به دو طرف شکم از سمت سینهٔ زنبور نر باعث بیرون آمدن دستگاه تناسلی آن خواهیم شد.که در حالت شکفته شدن کامل آلت تناسلی ، می توانیم ما دو شاخک جناحین آلت تناسلی را به خوبی ببینیم . که در اینصورت شکم مابین انگشتان دست( انگشت اشاره و شصت دست چپ) کوتاه و سفت می شود . قابل توجه میباشد که در حالت لقاح طبیعی ، دقیقا” در حالتی که ذکر شد ،به علت شُکِ شدید و انقباض عضلانی که به زنبور نر وارد میشود از بین خواهد رفت. که با کمی فشاربیشترما توانیم گلولهٔ کرمی رنگ اسپرم زنبورنر را در نوک کروی شکل آن مشاهده کنیم.
*طریقهٔ جمع آوری کردن اسپرم در داخل سرنگ :

آماده سازی سرنگ تلقیح: ما می توانیم از رقیق کننده اسپرم یا سِرُم خوراکی قابل تزریق استریل شده که حاوی ۹ درصد نمک می باشد ،به منظور پر کردن مخزن انتهایی سرنگ استفاده نماییم. (که این محلول را می توان از دارو خانه ها تهیه کرد) آماده سازی سرنگ استریل شده بدون دریافت آلودگی از اهمیت بالایی برخوردار میباشد!
با توجه به نوع سرنگ دراختیار داشته،سرنگ باید قبل ازبه کارگیری با دقت کافی استیریل شود ودر حین پر کردن آن از مایع رقیق کننده از عاری بودن هر گونه حباب هوا در داخل سرنگ اطمینان کامل داشته باشيد.
استفاده از تکه شلنگی به طول ۴ میلیمتر که دارای قطر داخلی در حدود۱میلیمتر و قطر خارجی ۳ میلیمتر میباشد ، به عنوان واشار هواگیری دور سر سرنگ تلقیح الزامیست.
در حالت پر کردن سرنگ می توانید با چرخانیدن پیچ ولوم سرنگ از دقت عمل و حساس بودن آن آگاهی کامل پیدا کنید. رمز موفقیت در کار اسپرم گیری ، داشتن یک سر سرنگ و سرنگ کاملا” دقیق است. به نحوی که بتوانیم جابجایی نیم تا ۱ میلیمتر مایع را در داخل سرسرنگ شیشه ای کنترل و تشخیص دهیم .
برای شروع کار جمع آوری اسپرم ابتدا محلول داخل سرسرنگ را تا حدود ۳ میلیمتر عقب کشیده تا حد و مرزی مابین اسپرم جمع شده و مایع رقیق کننده ایجاد شود . بايد از آمیختگی با مایع جلوگیری شود ولی اسپرم جمع آوری شده به صورت پیوسته و بدون حباب جمع آوری میشود!
کار با سرنگهایی که مخزن بزرگی را دارا می باشند (بیشتر از ۵ ملکه) بهیچ وجه پیشنهاد نمیشود چونکه درصد دریافت آلودگی را افزايش میدهد . و چنانچه سر سرنگ گرفته شود ، منجر به اتلاف کلیهٔ زحمت خواهد شد .
زنبورنری که دردست چپ گرفته شده و درحالت برداشت اسپرم قراردارد را به آرام به دهانهٔ سر سرنگ نزدیک کرده و از این به بعد به کمک میکروسکوپ که قبلا” تنظیم شده است شروع به جمع آوری اسپرم می کنید . برخورد خیلی کوتاه گلولهٔ اسپرم و کنار کشيدن آن در حدود ۱ میلیمتر از دهانهٔ سر سرنگ و تشکیل یک ارتباط نخ مانند مابین گلولهٔ اسپرم و سرسرنگ باعث جلوگیری از جمع آوری کردن مایع سفید رنگ زیر اسپرم خواهد شد . که این امر از مسدود شدن دهانهٔ سر سرنگ جلوگیری می کند .( تاکید میشود که از ارتباط مستقیم با مایع سفیدهِٔ تخم مرغ مانند دوروبر اسپرم جدا” خوداری کنید)!

* راهنمایی دقیق طریقهٔ باز کردن دهانهٔ ورودی مهبل ملکه :
بعد از درگیر کردن قلابها ، دوباره به تنظیم دقیقتر میکروسکوپ ، با بزرگ نمایی بیشتر می پردازیم . باز نگهداشتن بند آخر شکم ملکه به مدت بیشتر از ۲ تا ۳ دقیقه باعث خشک شدن چینهای اولیهٔ مهبلی ملکه خواهد شد و گذشته از آسیب رساندن به ملکه کار تلقیح را تقریبا” غیر ممکن می سازد.
بیرون آمدن کامل دو بند آخر شکم ملکه از نگهدارنده باعث سهولت در امر تلقیح و راحت فرو کردن سر سرنگ به داخل کانال انتقال اسپرم ملکه خواهد شد. قابل توجه که، دهانهٔ مهبل ملکه دارای چینهای متعدد میباشد و کاملا” آسیب پذیر است و کوچکترین حرکت و اشتباهی باعث صدمه دیدن و تلف شدن ملکه یا تخم ریزی نکردن آن خواهد شد.
دهانهٔ ورودی کانل انتقال اسپرم دارای سطحی چین دار، مانند سطح پوست لارو دو روزهٔ زنبور کارگر است. که البته مبتدیان همیشه با عدم تشخیص صحیح دهانهٔ ورودی روبه رو میشوند که این امربا تمرین زیاد قابل اصلاح میباشد.
* تزریق اسپرم به ملکه :
وقتی دهانهٔ ورودی کانال اسپرم را به وسیلهٔ قلابها کاملا” باز کردیم ، سرنگ را از سمت راست و وسط شکاف هشت مانندی که به سوراخ ورودی ختم می شود حرکت داده و به دهانهٔ مجرا که رسيديد کمی به سمت چپ وبا فشاری خیلی ظریف به پایین، باعث فرو کردن ۵/۱.میلیمتر از سرسرنگ به داخل کانال شويد.ورود بيشتراز حدّ سرسرنگ به داخل کانال آسیب دیدگی رابه همراه خواهد داشت، اسپرم ها درحالت تلقیح، جهشی درحدود نیم میلیمتررا خواهند داشت که با ۵/۱.میلیمتر وارد کردن سرسرنگ به داخل مجرا، مسیر ورود به کیسهٔ ذخیرهٔ اسپرم را به راحتی طی خواهند کرد.
بايد دقت داشته باشيد که چنانچه تخلیهٔ سرنگ به سختی انجام می پذیرد یا اینکه اسپرم از دورو بر سر- سرنگ بیرون می زند ، نشانگر قرارنگرفتن صحیح سرسرنگ در داخل کانال می باشد که در اینصورت کار بايد سریع متوقف شود و دوباره از سر گرفته شود. چنانچه بیش از دو بار فعالیت موفق به پیدا کردن کانالِ ورودی نشدید ، کار را کاملا” متوقف کنید و این ملکه را روز بعد دوباره وارد نگهدارندهٔ ملکه در زیر دستگاه قرار دهید .